Việc thường xuyên theo dõi cân nặng và cơ thể sẽ giúp bạn biết được tình trạng sức khoẻ của mình, bởi vì béo quá và gầy quá đều không tốt cho sức khoẻ. Chúng tôi xin giới thiệu các chỉ số hình thể cơ bản để đánh giá tình trang gầy,  cân đối, thừa cân hay béo phì  của cơ thể.

Thế nào là thừa cân, béo phì?

Béo là trạng thái dư thừa cân nặng do cơ thể tích tụ quá nhiều mỡ, khi béo quá mức thì gọi là thừa cân, béo phì. Có nhiều phương pháp khác nhau để đánh giá thừa cân và thừa cân, béo phì như: Đo lớp mỡ dưới da, đo tỉ trọng mỡ cơ thể, dùng các chất phóng xạ hoặc cân đặc biệt để đo tỉ lệ phần trăm mỡ trong cơ thể… Nhưng phương pháp thông dụng nhất được Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo dùng để đánh giá béo đó là dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI).

            Cân nặng

BMI = ————

           (Chiều cao)²

Trong đó: cân nặng tính bằng kg, chiều cao tính bằng m

Phân loại thừa cân- béo phì ở người lớn theo BMI của Tổ chức Ytế thế giới (WHO) và Hiệp hội đái đường các nước châu Á (IDI & WPRO)

Như vậy, theo phân loại thừa cân béo phì cho cộng đồng các nước châu Á thì người Việt Nam chúng ta chỉ nên có BMI từ 18,5 – 22,9. Thông thường đối với các bạn gái trẻ chỉ số BMI lý tưởng nhất là từ 18,5- 20. Còn đối với phụ nữ trung niên và người lớn tuổi thì chỉ số BMI lý tưởng là 20-22.

Tình trang béo phì ở các nước và việt nam

Ngoài ra bạn có thể tính nhẩm nhanh cân nặng của mình bằng cách:

Tính cân lý tưởng: Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm) x 9 rồi chia cho 10

Mức cân tối đa: Bằng số lẻ của chiều cao

Mức cân tối thiểu: Số lẻ của chiều cao (tính bằng cm) x 8 chia cho 10

Ví dụ bạn cao 160cm (1,6m) thì cân nặng lý tưởng là: 60 x 9: 10 = 54kg

Cân nặng tối đa cho phép là: 60kg

Cân nặng tối thiểu là: 60 x 8 :10 = 48kg

     Như vậy nếu cân nặng của bạn vượt quá số lẻ của chiều cao tức là bạn đã bị thừa cân rồi đấy, vượt càng nhiều thì thừa cân, béo phì càng nặng, tuy nhiên cũng không nên để cân nặng nhỏ hơn mức tối thiểu.

Ngoài ra, việc đánh giá sự phân bố mỡ dư thừa trong cơ thể cũng rất quan trọng trong dự báo các nguy cơ bệnh lý về tim mạch, cao huyết áp, tiểu đường…

Nếu mỡ phân bố đều toàn thân: mặt, cổ, vai, ngực, bụng, mông, đùi thì gọi là thừa cân, béo phì toàn thân.

Nếu mỡ tập trung nhiều vùng eo thắt lưng và bụng gọi là vóc người có dạng hình “quả trứng”. Đây là thừa cân, béo phì kiểu “trung tâm” hay còn gọi là thừa cân, béo phì “phần trên”, kiểu “đàn ông”. Kiểu thừa cân, béo phì này có nhiều nguy cơ bệnh tật.

Nếu mỡ tích tụ nhiều vùng quanh mông, háng và đùi thì gọi là béo kiểu “quả lê” hay thừa cân, béo phì “phần thấp”, béo kiểu “đàn bà”. Kiểu thừa cân, béo phì này ít nguy cơ bệnh tật hơn.

Chỉ số eo/mông (Waist Hip Ratio WHR) có thể đánh giá sự phân bố mỡ trong cơ thể:

          Vòng eo (cm)

WHR = ————–

             Vòng mông (cm)

Vòng eo: đo ngang rốn

Vòng mông: đo ngang qua điểm phình to nhất của mông.

Theo Michael Gutkin (1984) nếu WHR của nam giới lớn hơn 0,95 và của nữ lớn hơn 0,85 thì có nhiều nguy cơ bị bệnh tiểu đường, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim.

Nước ta trong những năm gần đây, do sự thay đổi của nền kinh tế thị trường, đời sống nhân dân ta ngày càng được nâng cao, tình trạng thiếu dinh dưỡng ngày một giảm đi thì ngược lại tình trạng thừa dinh dưỡng đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở các thành phố lớn. Sự dư thừa cân nặng dẫn đến thừa cân, béo phì sẽ kéo theo sự gia tăng các bệnh mạn tính như đái tháo đường, cao huyết áp, nhồi máu cơ tim, vữa xơ động mạch, sỏi thận, xương khớp, một số bệnh ung thư… Vì vậy mỗi người cần phải có những hiểu biết về thừa cân, béo phì để có một lối sống lành mạnh, một thói quen ăn uống hợp lý nhằm bảo vệ sức khoẻ cho bản thân và gia đình. Để có sức khoẻ tốt bạn nên luôn giữ cho mình có một cân nặng lý tưởng và một thân hình cân đối thông qua một chế độ dinh dưỡng cân đối, nghiêm túc và lao động, tập luyện hợp lý thường xuyên.

 ThS. Lê Thị Hải

Viện dinh dưỡng

Gửi bình luận